Bijna iedereen ervaart weleens angst of stress. Het accepteren van deze gevoelens kan, hoe tegenstrijdig dit misschien ook klinkt, al heel wat verbetering brengen. Ook kan het helpen om je gevoelens eens op een andere manier te bekijken. Dit artikel gaat over het omgaan met angst of stress.
Ben je bekend met het gevoel? Misschien zet een grote presentatie op je werk een overweldiging van zenuwachtige gevoelens in gang. Of misschien heb je zorgen over geld, je relatie of over iets heel specifieks waar de gemiddelde persoon geen spanning bij ervaart. Of misschien ben je bijna de hele dag gespannen en weet je niet eens precies waarom? Wat de oorzaak ook is, velen van ons weten hoe het is om angst of stress te ervaren.
Wat is angst?
Angst is een soort alarm. Het is een manier om ons te laten weten dat we fysiek of emotioneel gespannen zijn of een vorm van bedreiging ondergaan. Voor sommigen, vooral mensen die leven met een angststoornis, kan dit gevoel bijna altijd aanwezig zijn.
Als je het gevoel hebt dat je angst je leven verstoort is dit artikel zeker nuttig. Een van de belangrijkste vaardigheden in het leren omgaan met angst of stress die je kunt ontwikkelen, is leren om het ongemak van angst te accepteren.
Angst voelen hoort bij het leven. Het is een basaal en menselijk reactiemechanisme. Angst komt voort uit ons vecht, vlucht, bevries instinct dat door een gebeurtenis volledig automatisch kan worden ingeschakeld. Met name de amygdala, een specifiek deel in onze hersenen, draagt zorg voor deze reactie. Het is de beste bescherming die de hersenen ons lichaam biedt en dit deel is ongelooflijk belangrijk om ons in leven te houden.
Met andere woorden heeft angst de functie om je te helpen vluchten voor, of vechten tegen, gevaar.
Waarom acceptatie van je angst belangrijk is
De amygdala is niet altijd in staat om het verschil te zien tussen vele soorten bedreigingen in ons leven. Hierdoor is de reactie van de amygdala soms te groot ten opzichte van wat we op dat moment meemaken. Als je kunt accepteren dat angst iets is wat we allemaal weleens ervaren, kan dat je helpen om je oordeel over je eigen angst wat te verzachten. Als je je angst of stress een beetje leert normaliseren, kun je al snel aan de slag om je angst of stress beter te leren duiden en te herkennen wanneer het je helpt en wanneer niet.
Acceptatie is vaak de eerste stap op weg naar minder last en meer begrip ervaren. Veel mensen vinden het juist moeilijk om deze stap te zetten omdat je in je angst juist graag méér controle wilt. Bedenk dan dat in veel gevallen het machteloze gevoel wat je bij je angst of stress ervaart hiervoor zorgt.
Als je er op de juiste manier mee aan de slag gaat neemt dit gevoel in de loop van de tijd af, zeker als je er voor jezelf achter komt dat jouw angst of stress je helemaal niet helpt om veilig te blijven. We spreken dan van een soort “vals alarm” van je amygdala. In dergelijke situaties ben je dus in de basis gewoon veilig, maar ervaar je toch angst of stress. Wellicht kun je met het idee dat je veilig bent je hang naar meer controle een beetje wegnemen en voorzichtig proberen om aan acceptatie te werken.
Omgaan met angst of stress
Hieronder volgen een aantal strategieën om te leren omgaan met angst of stress.
Meditatie is een nuttige oefening om te leren zijn met het ongemak van angst of stress. Je kunt door deze oefening leren dat je angst kunt ervaren zonder je er volledig door te laten ontmoedigen of overweldigen. Met andere woorden, je kunt niet onmiddellijk stoppen met je angstig te voelen, maar je kunt leren je onprettige gedachten te accepteren en je gedachten vervolgens op iets anders te richten.
Als je je angstig voelt, erken dan het gevoel en laat het door je heen gaan. Je hoeft niet oordelen over je angst of stress. Je hoeft ook niet te handelen. Je kunt het gewoon observeren en jezelf eraan herinneren dat je veilig bent en dat het vervelende gevoel ook weer voorbij zal gaan.
Beoordelen en noteren is een andere manier om angst te leren accepteren. Als je schrijft over je gevoelens kun je inzicht krijgen in je emoties en ontdekken of je angst wellicht een nuttig doel dient. Om je angst beter te leren begrijpen, kun je beginnen met de volgende vragen:
Wat maakt dat ik me nu angstig voel?
Waar heb ik op dit moment controle over?
Welke houding heb ik ten opzichte van mijn angst?
Door het te noteren realiseer je je misschien dat er bepaalde momenten zijn waarop iets specifieks je angst veroorzaakt, zoals een drukke werkdag of een andere specifieke gebeurtenis. Ook ontdek je misschien andere momenten waarop er juist géén angst of stress is. Op momenten dat je je realiseert dat je angst geen nuttig doel dient, kun je het gevoel accepteren zoals het is, en tegelijk beter leren omgaan met angst of stress door het niet meer zo serieus te nemen.
Bepalen of er een reden voor je angst is mag uiteraard niet ontbreken in deze lijst met dingen die je kunt doen om te leren omgaan met angst of stress. Soms is er simpelweg een reden voor je gevoelens. Angst kan je op een duidelijke manier laten merken dat je iets nodig hebt en dat momenteel niet krijgt. Wees dus eerlijk en nieuwsgierig en vraag jezelf af:
Wat probeert mijn lichaam me te vertellen?
Waarom voel ik me nu angstig?
Is deze angst of spanning realistisch?
Hoe groot is de kans dat dit echt gebeurt?
En hoe erg is het eigenlijk, áls het echt gebeurt?
Misschien heb je bijvoorbeeld niet goed geslapen of niet goed voor jezelf gezorgd terwijl je aan een groot project werkte, en begint je lichaam de gevolgen van al die stress te voelen. In een ander voorbeeld kan het zo zijn dat je als kind bepaalde behoeften had die nooit zijn bevredigd en nu nog voor onrust zorgen. Je bewust worden van je behoeften geven je misschien de mogelijkheid om deze behoeften beter te vervullen.
Over behoeften gesproken: Doen wat belangrijk voor je is, is volgens mij de meest trefzekere manier om de invloed van angst en stress te verminderen. Het hebben van een bepaalde mate van authenticiteit is zó belangrijk dat ik er meerdere artikelen over heb geschreven. Denk na over wat belangrijk voor je is: Spontaan zijn? Zorgzaam? Onafhankelijk? Vraag jezelf dan af hoe dicht je bij die waarden leeft. Deze strategie werkt goed samen met beoordelen en noteren.
De kans is groot dat je in je leven voor de waarden die jij belangrijk vindt wat zaken kan verbeteren. Je kunt het beste per dag een voor jou belangrijke waarde kiezen en hiermee aan de slag gaan. Als je bijvoorbeeld spontaner wilt zijn, accepteer dan die uitnodiging om na het werk wat te gaan drinken met je collega’s, ook al geeft het idee van gezelligheid je ook een beetje spanning. En als je er eenmaal bent, zie het dan als een experiment als je iets doet dat in overeenstemming is met jouw waarden. Maakt het je angst of stress erger of minder?
Iets lichamelijks doen werkt wanneer je merkt dat je gedachten op hol slaan en je het gevoel hebt dat je ze niet kunt stoppen. Als je je lichamelijk aangetast voelt door je angst of stress, kun je proberen om simpelweg iets te gaan doen. Maak een wandeling, stap onder de douche of ga sporten. Je voegt andere lichamelijke sensaties toe aan je beleving van dat moment en misschien vervang je met je activiteiten zelfs het gevoel van angst of stress.
Probeer de dingen die je angstig, onrustig of gespannen maken niet te vermijden. Angst wordt erger als we dingen vermijden. Door dingen te vermijden programmeer je je hersenen met de informatie dat er een geldige reden is om angstig te zijn, ook al is die er niet. Als er iets is wat je wilt of moet doen, maar waar je moeite mee hebt vanwege je angst, doe dan je best om de activiteit toch, veilig, te blijven doen.
“Do it scared!” is hierbij een gevleugelde uitspraak in het omgaan met angst of stress. Een goede tactiek hierbij is om het doen van de activiteit als experiment te zien; je leert ervan door het te doen. Je leert over jezelf en je leert dat de activiteit eigenlijk helemaal niet onveilig is.
Het is belangrijk om het onderscheid te maken tussen een afleidende activiteit en een vermijdende activiteit. Het is prima om jezelf even af te leiden met een activiteit als het je even teveel wordt. Laat deze activiteit je er echter niet van weerhouden om de dingen die jou angst of stress geven uit de weg te gaan.
Zou je willen weten wat ik als coach en toegepast psycholoog voor jou kan betekenen bij het omgaan met angst of stress?
Overzicht van de belangrijkste pagina’s:
✓ Informatie over mijn praktijk,
✓ Lees hier meer over mij,
✓ Mijn werkwijze en tarief,
✓ Lees hier de reviews van mijn cliënten.
Neem gerust contact met me op. Ik help je graag.
De Mentaal Consulent
Het kennismakingsgesprek is gratis
Een afspraak om vrijblijvend kennis te maken plan je eenvoudig zelf. Op die manier kun je, zonder ergens aan vast te zitten, voor jezelf bepalen of je je prettig voelt in mijn praktijk.